Słońce to nieodłączny element naszej codzienności. Wpływa na nasze samopoczucie, produkcję witaminy D i ogólnie jest potrzebne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jednak tak jak większość rzeczy, również słońce w nadmiarze może okazać się szkodliwe – a szczególnie dla naszej skóry.
Słońce emituje promieniowanie ultrafioletowe (UV), które podzielone jest na trzy typy: UVA, UVB i UVC. Na szczęście, promieniowanie UVC nie dociera do powierzchni Ziemi, ale pozostałe dwa typy, UVA i UVB, mogą mieć poważne skutki dla naszej skóry. Dlatego tak ważna jest ochrona skóry przed słońcem.
Promieniowanie UVA wnika głęboko w skórę i jest odpowiedzialne za jej przedwczesne starzenie, zmarszczki i przebarwienia. Promieniowanie UVB, które dociera do skóry właściwej, może powodować oparzenia słoneczne, a w dłuższej perspektywie, rak skóry.
Słońce a skóra: procesy zachodzące pod wpływem promieniowania UV
Pod wpływem promieniowania UV w skórze zachodzą liczne procesy. Po pierwsze, powstaje melanina, pigment odpowiedzialny za opaleniznę. Jest to naturalna reakcja obronna organizmu na promieniowanie UV. Jednak nie zawsze jest wystarczająca, zwłaszcza u osób o jasnej karnacji.
Poza produkcją melaniny, promieniowanie UV może wpływać na strukturę kolagenu i elastyny – białek odpowiedzialnych za elastyczność i jędrność skóry. Ich uszkodzenie prowadzi do powstawania zmarszczek i utraty jędrności skóry.
Co więcej, promieniowanie UV może prowadzić do uszkodzeń DNA komórek skóry, co zwiększa ryzyko powstania nowotworów skóry. Dlatego tak ważna jest odpowiednia ochrona skóry przed słońcem.
Negatywne skutki nadmiernego nasłonecznienia
Nadmierne nasłonecznienie może prowadzić do wielu negatywnych skutków. Na krótką metę mogą to być oparzenia słoneczne, które objawiają się zaczerwienieniem, bólem i obrzękiem skóry. W przypadku poważniejszych oparzeń mogą pojawić się pęcherze.
Na dłuższą metę, nadmierne nasłonecznienie może prowadzić do fotostarzenia się skóry, czyli przedwczesnego powstawania zmarszczek, przebarwień i utraty jędrności skóry. Jest to spowodowane uszkodzeniem kolagenu i elastyny pod wpływem promieniowania UVA.
Jednym z najpoważniejszych skutków nadmiernego nasłonecznienia jest zwiększone ryzyko powstania nowotworów skóry, w tym groźnego czerniaka. Dlatego tak ważne jest, aby chronić skórę przed słońcem.
Choroby skóry związane z nadmiernym wystawieniem na słońce
Promieniowanie UV może prowadzić do powstania licznych schorzeń skóry. Najczęstsze to fotodermatozy, czyli nadwrażliwość skóry na słońce, która objawia się zaczerwienieniem, świądem i wypryskami po ekspozycji na słońce.
Kolejną grupą chorób są fotodermatozy pęcherzowe, takie jak porfiria czy epidermolysis bullosa, które objawiają się pęcherzami i wrzodami po ekspozycji na słońce. Te schorzenia wymagają specjalistycznego leczenia i szczególnej ochrony przed słońcem.
Najgroźniejsze są jednak nowotwory skóry, które mogą być spowodowane długotrwałym i niekontrolowanym narażeniem na promieniowanie słoneczne. Czerniak jest najbardziej znanym i najbardziej śmiertelnym nowotworem skóry. Wywołany jest przede wszystkim przez promieniowanie UVB, które powoduje uszkodzenia DNA komórek skóry. Dlatego tak ważne jest, aby chronić skórę przed słońcem, nawet wtedy, gdy nie wydaje nam się to konieczne.
Jak prawidłowo chronić skórę przed słońcem?
Ochrona skóry przed słońcem powinna stać się naszym codziennym rytuałem. Przede wszystkim, powinniśmy używać kremów z wysokim filtrem przeciwsłonecznym. Wybierajmy te, które chronią zarówno przed promieniowaniem UVA, jak i UVB. Aplikujmy je na skórę na 20-30 minut przed wyjściem na słońce i powtarzajmy aplikację co 2 godziny, a także po każdym kąpieli.
Dodatkowo, warto zwrócić uwagę na ubrania. Wybierajmy te z wysokim wskaźnikiem ochrony UPF, szczególnie na plażę. Nie zapominajmy także o nakryciach głowy i okularach przeciwsłonecznych.
Pamiętajmy także, że słońce jest najbardziej intensywne między 10 a 15, dlatego w tych godzinach warto ograniczyć czas spędzany na zewnątrz.
Kremy z filtrem – jak wybrać odpowiedni?
Wybór odpowiedniego kremu z filtrem to podstawa skutecznej ochrony przed słońcem. Powinniśmy zwracać uwagę przede wszystkim na poziom ochrony, czyli współczynnik SPF. Im jest on wyższy, tym lepiej. Dla większości osób wystarczający będzie filtr SPF 30 lub 50.
Jednak poziom ochrony to nie wszystko. Równie ważne jest to, czy krem chroni przed oboma typami promieniowania – UVA i UVB. Na opakowaniu takiego kremu powinniśmy znaleźć oznaczenia takie jak „broad spectrum”, „UVA/UVB” lub symbol UVA w kółku.
Na koniec, zwróćmy uwagę na konsystencję kremu. Powinna ona być dostosowana do naszego typu skóry. Osoby o skórze suchej powinny wybierać kremy o bogatej konsystencji, natomiast te z cerą tłustą lub mieszana – lekkie emulsje lub fluide.
Wpływ diety na ochronę skóry przed słońcem
Dieta może również mieć wpływ na ochronę skóry przed słońcem. Pewne składniki odżywcze, takie jak karotenoidy (w tym beta-karoten), witaminy C i E oraz selen, wykazują działanie antyoksydacyjne i mogą pomóc w ochronie skóry przed uszkodzeniami spowodowanymi przez promieniowanie UV.
Znajdziemy je w owocach i warzywach, takich jak marchew, dynia, pomarańcze, truskawki, orzechy i nasiona. Warto zatem wzbogacić swoją dietę o te produkty, zwłaszcza w sezonie letnim.
Jednak pamiętajmy, że dieta to tylko uzupełnienie ochrony skóry przed słońcem, a nie jej zastępstwo. Niezależnie od tego, co jemy, zawsze powinniśmy stosować kremy z filtrem, nosić odpowiednie ubrania i unikać słońca w godzinach szczytowego nasłonecznienia.
Promieniowanie słoneczne a starzenie się skóry
Promieniowanie słoneczne ma duży wpływ na proces starzenia się skóry. Przede wszystkim przyspiesza powstawanie zmarszczek i linii mimicznych. Promieniowanie UV jest głównym czynnikiem powodującym fotostarzenie – proces starzenia się skóry wywołany działaniem słońca. Skóra pod wpływem promieniowania UV traci swoją elastyczność, staje się cieńsza, pojawiają się na niej zmarszczki, przebarwienia, a także zwiększa się ryzyko powstania nowotworów skóry.
Chronienie skóry przed słońcem to nie tylko kwestia zdrowia, ale także urody. Regularne stosowanie kremów z filtrem, noszenie nakryć głowy i ubrań z ochroną UV, a także unikanie słońca w najgorętszych godzinach dnia, to proste działania, które mogą znacząco opóźnić proces starzenia się skóry.
Ochrona skóry dzieci i osób starszych przed słońcem
Skóra dzieci i osób starszych jest szczególnie wrażliwa na działanie promieniowania słonecznego. Dlatego ochrona przed słońcem jest dla nich szczególnie ważna.
U dzieci skóra jest cieńsza i bardziej delikatna, dlatego szybciej ulega poparzeniom. U osób starszych skóra jest już naturalnie cieńsza, a do tego często występują na niej różne zmiany, które mogą zwiększać ryzyko powstania nowotworów skóry.
W obu tych grupach wiekowych powinniśmy stosować kremy z wysokim filtrem (SPF 50+), a także ograniczać ekspozycję na słońce, szczególnie w godzinach szczytowego nasłonecznienia.
Podsumowanie
Promieniowanie słoneczne ma wiele negatywnych skutków dla naszej skóry. Może prowadzić do powstawania poparzeń, przyspiesza proces starzenia się skóry, a także zwiększa ryzyko powstania nowotworów skóry. Dlatego tak ważna jest ochrona skóry przed słońcem.
Stosujmy kremy z filtrem, noszmy nakrycia głowy i ubrania z ochroną UV, unikajmy słońca w godzinach szczytowego nasłonecznienia, a także pamiętajmy o odpowiedniej diecie. Dzięki temu nasza skóra będzie zdrowa i młoda jak najdłużej.